Historia

Geneza Wspólnoty sięga korzeniami okresu przedwojennego w Wilnie, gdzie ks. Józef Wojtukiewicz podejmował pracę duszpasterską ze świeckimi w ramach Akcji Katolickiej. W tym czasie w Wilnie rozwijała działalność apostolską Adela Stefanowicz, psycholog i pedagog, która całym sercem i umysłem oddawała się wychowaniu dzieci i młodzieży. Ich znajomość zaowocowała współpracą w dziedzinie wychowania. Oboje dostrzegali wielką potrzebę przygotowania kadry pedagogicznej, która umocniłaby w wychowaniu kierunek katolicki, ożywiła lekcje religii nowymi metodami pracy i nową gorliwością oraz całkowitym zaangażowaniem w działalność apostolską. Po II wojnie światowej ta potrzeba zwielokrotniła się. Już w 1945 r. ks. Józef Wojtukiewicz i Adela Stefanowicz skupili wokół idei zorganizowanego apostolatu osoby, które pragnęły całkowicie służyć Bogu i Ojczyźnie.W początkach XX wieku znane były dwie formy realizowania chrześcijańskiego życia: w małżeństwie lub klasztorze. Taka sytuacja trwała do czasu ukazania się w 1947 r. Konstytucji apostolskiej Piusa XII o Instytutach świeckich „Provida Mater Ecclesia”, zawierającej myśli i wskazania, które ks. J. Wojtukiewiczowi były tak bliskie. W Konstytucji tej uznana została możliwość życia według rad ewangelicznych i pełnej konsekracji w całkowitym poświęceniu się Bogu poprzez służbę ludziom w życiu świeckim, bez obowiązku wspólnego mieszkania i noszenia specjalnego stroju. Konstytucja ukazała więc trzecią możliwość powołania życiowego. Już dwa lata istniała grupa dziewcząt, która pragnęła tak żyć w Kościele – łącząc świeckość z konsekracją. Tego samego roku – 1947 w dniach od 1 do 15 sierpnia, ks. J. Wojtukiewicz i A. Stefanowicz zorganizowali tak zwaną „nowennę” przed uroczystością Wniebowzięcia N.M.P., dla tej właśnie grupy osób, które pragnęły być w całkowitej dyspozycyjności wobec Boga. Wówczas 12. młodych dziewcząt złożyło pierwsze przyrzeczenia (później były śluby) gotowości poświęcenia się na służbę Bożą i pracę apostolską oraz zachowania ducha rad ewangelicznych: ubóstwa, posłuszeństwa i czystości we wspólnocie życia konsekrowanego czyli w Instytucie świeckim o nazwie „Instytut Służebnic Ołtarza”. Wspólnota od początku swego powstania była zaangażowana w prowadzenie wspólnego dzieła jakim była szkoła – najpierw o nazwie Instytut Katolicki, następnie Diecezjalny Ośrodek Kształcenia Katechetycznego, wreszcie jako Warmińskie Wyższe Studium Katechetyczne. Zarówno nazwa jak i lokalizacja szkoły zmieniały się – bardziej z konieczności, niż z wyboru.
W ustroju socjalistycznym przepojonym materializmem nie było miejsca dla wartości chrześcijańskich. Stąd też utrudniano Instytutowi działalność, a nawet podejmowano różne działania zmierzające do jego likwidacji, gdyż był znaczącym ośrodkiem promieniowania religijnego. Częstochowa, Wrocław, Kłodzko, Trzebnica, Świdnica, Będków i Gietrzwałd – to kolejne miejsca w których Wspólnota prowadziła swoje dzieło. Erekcji kanonicznej Wspólnoty, jako świeckiego instytutu konsekrowanego, dokonał ks. bp T. Wilczyński, 2 lutego 1962 r. Członkinie Instytutu przez wszystkie lata służyły Kościołowi w Polsce w zaangażowaniu zwłaszcza katechetycznym i poradnictwie rodzinnym, ale także w innych zawodach. Obecnie instytut nie prowadzi już wspólnego dzieła, ale wciąż jest otwarty na nowe tchnienia Ducha Świętego. Członkinie koncentrują swoją duchowość na Eucharystii w wymiarze eklezjalnym i realizują różnorodne zadania przypisane im przez Bożą Opatrzność.

2 lutego 2017 r. tj. w Święto Ofiarowania Pańskiego, ks. abp Józef Górzyński, Metropolita Warmiński, zatwierdził nowe Konstytucje wraz ze zmienioną nazwą Wspólnoty jako Instytutu Jezusa Eucharystycznego. Nazwa Instytut Służebnic Ołtarza pozostaje nazwą historyczną.